درس دوازدهم علوم اجتماعی پیش دانشگاهی همرا ه باپاسخ وفعالیت

درس دوازدهم علوم اجتماعی پیش دانشگاهی همرا ه باپاسخ وفعالیت

تهیه وتنظیم : حمیدرحیمی مدرس استانی علوم اجتماعی پیش دانشگاهی ( استان اصفهان )

1-    نخستین رویارویی اندیشمندان وعالمان دینی با  قدرت های سیاسی جهان اسلام چگونه بود؟  جواب: براساس ضرورت حفظ امنیت با آن ها تعامل می کردند.

درس دوازدهم علوم اجتماعی پیش دانشگاهی همرا ه باپاسخ وفعالیت

تهیه وتنظیم : حمیدرحیمی مدرس استانی علوم اجتماعی پیش دانشگاهی ( استان اصفهان )

1-    نخستین رویارویی اندیشمندان وعالمان دینی با  قدرت های سیاسی جهان اسلام چگونه بود؟  جواب: براساس ضرورت حفظ امنیت با آن ها تعامل می کردند.

2-    کدام مفاهیم فرهنگ اسلامی درحاشیه قدرت های قومی مهجوروناتوان مانده بود؟ جواب: فقاهت  ،   عدالت

3-    جهان اسلام درنخستین رویارویی با غرب متجدد درچه شرایطی بود ؟ جواب: 1- قدرت های سیاسی جهان اسلام  بااستفاده از مفاهیم دینی به صورت قومی وقبیله ای عمل می کردند. 2-ارتباط عالمان دینی با حاکمانشان درحدضرورت حفظ امنیت بود. 3-  آسیب پذیری بیشتری نسبت به کشورهای غربی پیداکرده بودند. 4- رجال سیاسی جوامع اسلامی مرعوب وشیفته جاذبه های دنیوی غرب شده بودند. 5- عزت واستقلال کشورهای اسلامی به ضعف کشیده شده بودند.

4-    نمونه هایی از نخستین حرکت های بیدارگران اسلامی درون ایران  بیان کنید. جواب: حضورفعال عالمان دینی درمقابله بادولت تزاری روسیه وتدوین رساله های جهادیه ، اصلاحات امیرکبیر، حکم میرزای شیرازی درجنبش تنباکو ، اقدامات سیدجمال الدین اسدآبادی وشاگردانش درکشورهای اسلامی

5-    برخی از مهم ترین ویژگی های نخستین بیدارگران اسلامی رابنویسید. جواب:1- متوجه خطر کشورهای غربی  برای جوامع اسلامی بوده وخواهان استقلال اقتصادی وسیاسی  جوامع مسلمان بودند. 2- به دنبال اصلاح رفتاردولت های اسلامی بودند.3- راه نجات امت اسلامی را بازگشت به اسلام وعمل به آن می دانستند . 4- به دنبال اتحاد ملل اسلامی بودند( قومیت های مختلف رادرمتن امت واحداسلامی به رسمیت می شناختند. )5-  خطرغرب رابیشتردررفتارهای سیاسی واقتصادی آنهامی دیدند. 6- دوری مسلمانان  ازعمل به سنن اسلامی را عامل ضعف جوامع اسلامی می دانستند.

6-    نخستین بیدارگران اسلامی  نسبت به فرهنگ غرب چه رویکردی داشتند؟ جواب:آشنایی عمیق بافرهنگ غربی(دنیوی  واین جهانی ) نداشتند وخطرانان را بیشترسیاسی واقتصادی می دانستند.قدرت جوامع غربی رانتیجه عمل کردن آن جوامع به دستورات اسلام می دانستند .

7-    منورالفکرها چه کسانی بودند؟ جواب:  شیفتگان جوامع غربی  که بیشتردرلژهای فراماسونری سازمان می یافتند وبیداری رادرعبورازفرهنگ اسلامی وپیوستن به فرهنگ غربی معنا می کردند واومانیسم رابه آدمیت وروشنگری مدرن را به منورالفکری ترجمه می کردند.

8-    منورالفکران غربزده چه ویژگی هایی داشتند؟ جواب:1- نسبت به غرب احساس خطرنداشته وحضورآنان را فرصت می دانستند . 2- خواستاراصلاح رفتاردولت های  کشورهای مسلمان بودند. 3- اصلاح درتقلید ازرفتارفرنگیان می دیدند.  4- مفهوم  ناسیونالیسم (ملی گرایی )رابه جای امت وملت اسلامی  به کارمی گرفتند.

9-    ملی گرایی دردیگرکشورها به چه واژه هایی ترجمه شد؟ جواب:  شعوبیت  ، قومیت 

10- اندیشه ناسیونالیستی  درحرکت  استعماری خودچگونه  عمل می کرد؟ جواب:    با عبوراز دوره اسلامی و رجوع به دوران پیش ازاسلام  برای هریک ازدولت های تازه تاسیس شناسنامه ای تدوین کرد وبرای آنها به کمک مستشرقان وتاریخ نگاران غربی هویت سازی کرد .

11-چگونه درکشورهای مسلمان حکومت های سکولار تشکیل شد ؟ جواب:  منورالفکران غربزده به کمک  دولت های استعمارگرغربی از موفقیت حرکت های بیدارگران جلوگیری کردندوحکومت های سکولار رادرجوامع خودتشکیل دادند. درجهت ازبین بردن مظاهر دینی واسلامی وحذف ساختارهای اجتماعی پیشین وایجاد ساختارهای اجتماعی استعماری جدید اقدام می کردند.

12-نمونه هایی از قدرت های سکولار نام ببرید. جواب : رضاخان درایران ، آتاتورک درترکیه ، امان اله خان درافغانستان

13-حکومت های منورالفکران غرب زده چه رهاوردی به دنبال داشت ؟ جواب : استبداداستعماری زیرابه دلیل وابستگی به کشورهای استعمارگر، استقلال سیاسی واقتصادی جوامع اسلامی رامخدوش می سازند ومقاومت های مردمی برای حفظ هویت اسلامی خودرانیزسرکوب می کنند.

14-نسل دوم غربزدگان به چه عنوانی نامیده شدند؟ چگونه  به وجودآمدند؟ جواب : روشنفکران چپ اسلامی .  دراعتراض به عملکرداقتصادی نظام های لیبرالیستی وسرمایه داری غربی وحرکت های سیاسی نسل اول روشنفکران  به وجودآمدند.

15- برخی ازویژگی های روشنفکران چپ رابنویسید. جواب : 1- حرکت های خودرادرچارچوب اندیشه های ناسیونالیستی ،سوسیالیستی ومارکسیستی سازمان می دهند2- حرکت اجتماعی برخی از آنان به صورت مکاتب الحادی است وبرخی از  رویارویی مستقیم بااندیشه های دینی خودداری می کردند وگاهی باپوشش دینی بیان می داشتند3- درسایه ی حمایت های بلوک شرق قرارمی گرفتند.

16- تقسیم بندی کشورهای مسلمان طی قرن بیستم چگونه بود؟ جواب :بعضی ازکشورهای مسلمان درحاشیه  بلوک شرق وبعضی دیگردرحاشیه بلوک غرب قرارگرفتند.

17-بنیانگذاران کشورهای غیرمتعهدرانام ببرید : جواب :  جمال عبدالناصردرمصر،تیتودریوگسلاوی ، نهرو درهند

18-بافروپاشی بلوک شرق جریان روشنفکری درکشورهای اسلامی چه سرنوشتی یافت ؟ جواب :  روشنفکری چپ جاذبه ی خودراازدست داد وغربزدگان این جوامع دیگرباردرحاشیه اندیشه های لیبرالیستی غربی قرارگرفتند.

فعالیت های درس یازدهم باپاسخ :

19-عبارت محمدعبده راتحلیل کنید:درغرب اسلام رادیدم ومسلمانان راندیدم  ودرشرق مسلمانان رادیدم ولی اسلام راندیدم   ؟ جواب : عبده و نخستین بیدارگران اسلامی ، آشنایی عمیق بافرهنگ غرب نداشتند وفقط مظاهر تمدن غرب را می دیدند واز مبانی هستی شناسی  ومعرفت شناسی فرهنگ غرب  شناخت کافی نداشتند.

20-تعدادی از چهره های منورالفکر کابینه رضاخان رانام ببرید وبه فعالیت های آنها اشاره کنید .  جواب : تیمورتاش،محمدعلی فروغی ، علی منصور،حسن مستوفی ،مهدی قلی هدایت، محمودجم،احمدمتین دفتری نخست وزیران رضاخان بودند و کابینه هایی تشکیل دادند که مروج اندیشه های ناسیونالیسم ولیبرالیسم درایران بود.

21-نخستین بیدارگران اسلامی را بامنورالفکران غرب زده  مقایسه کنید ؟ جواب :  1-نخستین بیدارگران اسلامی راه نجات امت اسلامی را بازگشت به اسلام می دانستنددرحالی که منورالفکران غرب زده اصلاح رادرتقلیدازرفتارفرنگیان می دیدند. 2-بیدارگران اسلامی نسبت به کشورهای استعمارگراحساس خطرمی کردندولی منورالفکران حضورآنان رافرصت می داستند. 3- بیدارگران اسلامی به دنبال ایجاداتحاد ملل اسلامی وتشکیل امت واحده بودندولی منورالفکران این مفاهیم را بی معنی ومنفوردانسته وبه جای آن به دنبال ناسیونالیسم (اندیشه قوم گرایانه غرب متجدد) بودند.

22-نمونه هایی ازجریان های ناسیونالیستی ومارکسیستی درایران رابیان کنید . جواب: فداییان خلق وحزب توده ازجریان های مارکسیستی وحزب رستاخیرازجریان های ناسیونالیستی درایران بودند.

23-وجوه اشتراک وافتراق منورالفکران وروشنفکران غرب زده رابیان کنید . جواب: اشتراک: هردو تبارمعرفتی مدرنیته دارند ودارای گرایش دنیوی وسکولارهستند.  افتراق:  1-منورالفکران دارای گرایش لیبرال هستندولی روشنفکران غرب زده گرایش چپ گرایانه دارند.2- منورالفکران همراه وموافق کامل غرب هستندولی روشنفکران غرب زده نگاهی انتقادی محدودی هم نسبت به غرب دارند.