نمونه سوالات درس چهارم

سوالات درس چهارم:فرهنگ های جهانی

1-ارتباط اسلام و فرهنگ جهانی را بیان کنید؟

جواب1-اسلام، دینی است که با دعوت فراگیر خود، تکوین یک فرهنگ جهانی را در دستورکار قرار داده است.

2-توانمندی های دین اسلام برای ساختن یک فرهنگ جهانی چیست؟

جواب2- اسلام، دین یک عصر و نسل خاص نیست. اصول اعتقادی و ارزش های آن، اصول و ارزش های ثابتی است که همه انبیا در طول تاریخ، برای تبلیغ و ترویج آن مبعوث شده اند.این اصول و ارزش ها مطابق با نظام آفرینش و موافق با فطرت آدمیان است. توحید، حکایت از خداوند واحدی دارد که خداوند قوم و قبیله خاصی نیست؛ بلکه خداوند همه آدمیان و پروردگار همه جهان هاست. خداوند سبحان حقیقت مطلق و مبدأهمه حقایق است. همه موجودات از او پدید آمده و به سوی او باز میگردند. و او عالمَ را حکیمانه آفریده و تدبیر می کند.

3-توانمندی های اصول اعتقادی اسلام برای تبدیل کردن آن به فرهنگ جهانی چیست؟

جواب3-اسلام، دین یک عصر و نسل خاص نیست. اصول اعتقادی و ارزش های آن، اصول و ارزش های ثابتی است که همه انبیا در طول تاریخ، برای تبلیغ و ترویج آن مبعوث شده اند.این اصول و ارزش ها مطابق با نظام آفرینش و موافق با فطرت آدمیان است.

4-اصل توحید در رابطه با فرهنگ جهانی چه توانمندی دارد؟توضیح دهید؟

جواب4-توحید، حکایت از خداوند واحدی دارد که خداوند قوم و قبیله خاصی نیست؛ بلکه خداوند همه آدمیان و پروردگار همه جهان هاست. خداوند سبحان حقیقت مطلق و مبدأهمه حقایق است. همه موجودات از او پدید آمده و به سوی او باز میگردند. و او عالمَ را حکیمانه آفریده و تدبیر می کند.

5-بررسی نمایید از نگاه اسلام جایگاه انسان چه ارتباطی با فرهنگ جهانی دارد؟

جواب5-انسان در دیدگاه اسلام، موجودی مختار، مسئول، متعهد و دارای فطرتی الهی و کرامتی ذاتی و خلیفه خداوند در زمین است. سعادت و عزّت انسان در تقرب و نزدیک شدن به خداوند و رسیدن به مقام خلافت الهی است و شقاوت و ذلتّ او در نسیان و فراموشی حقیقت الهی خود و دیگر موجودات و در هزینه کردن تمامی ظرفیت ها و توانمندی های الهی خود برای زندگی محدود این جهان است. البته انسان بر اساس مشیت و خواست الهی، مسئول آبادکردن این جهان و موظف به پرهیز از فساد در خشکی و دریاست.

6- عقل در فرهنگ اسلامی چه جایگاهی دارد و توانمندیهای آن در فرهنگ جهانی چیست؟

جواب-عقل در فرهنگ اسلام، زیباترین و محبو بترین مخلوق خداوند است و پیامبران برای برانگیختن عقل آدمیان، اجرای عدالت و قسط و مانع شدن از چرخش ثروت در دست اغنیاو برای آزادسازی مستضعفان از حاکمیت مستکبران، مبعوث شده اند. آنان برای رهایی آدمیان از زنجیرهایی آمده اند که بر گردن آنها افکنده شده است. زنجیرهایی که انسان ها را به بندگی انسان ها و بندگی بت هایی وادار می سازند که به دست خود آنها ساخته شد ه اند. اسلام، جامعه اسلامی را موظف به تلاش برای آزادی مستضعفان می داند و پیروزی مستضعفان بر مستکبران و حاکمیت آیین و دین حق را به همه بشریت نوید می دهد.

7-عقاید و ارزش های اسلامی چگونه به فرهنگ بشری وارد شدند ؟

جواب7- عقاید و ارزش های اسلامی به حسب حقیقت و ذات خود اختصاص به قوم و گروه خاصی ندارند؛ بلکه خصلتی جهانی دارند، و این عقاید با پذیرش و رویکرد انسان ها، به عرصه فرهنگ بشری راه یافته و نمودی فرهنگی و تاریخی پیدا می کنند

8- فرهنگ اسلامی درمراحل گسترش خود چه دوره هایی را پشت سرگذارده است؟

جواب8-گسترش فرهنگی عقاید و ارزش های اسلامی در چهار مقطع تاریخی زیر، قابل مطالعه و بررسی است:

اوّل: پیامبری و نبوت،

دوم: خلافت،

سوم: استعمار،

چهارم: بیداری اسلامی.

9- قبل از ظهور اسلام فرهنگ  شبه جزیره عربستان چگونه بود؟

جواب9-شبه جزیره عربستان قبل از ظهور اسلام فرهنگ جاهلی قبیله ا ی داشت.شمال غربی شبه جزیره تحت نفوذ و سلطه امپراطوری روم و جنوب شرقی آن تحت تأثیر و سلطه شاهنشاهی ایران بود

10-- فرهنگ اسلامی عصر پیامبری و نبوت را با چه شرایطی پشت سر گذاشت؟

جواب10-خداوند سبحان، پیامبر خود را با آیات روشنگر برای تبلیغ توحید و گسترش فرهنگ اسلامی در جامعه بشری برانگیخت و رسول خدا پس از سیزده سال دعوت و مقاومت در برابر فشارهای نظام قبیله ای عرب،حکومت اسلامی را در مدینه تشکیل داد. پیامبر خدا طی ده سال حکومت، موانع سیاسی پیش روی اسلام در شبه جزیره عربستان را از بین برد. در سال نهم هجرت، گروه های مختلف برای پذیرش اسلام از شبه جزیره به مدینه آمدند. پیامبر خدا در حالی رحلت نمود که نامه های دعوت خود را پیش تر به امپراطوری های ایران و روم فرستاده بود.

11-منظور از دوران خلافت چیست ؟

جواب11-دوران خلافت: این دوران از زمان رحلت رسول خدا آغاز شد و در مسیر خلافت اموی، عباسی و عثمانی ادامه یافت.

12- وضعیت فرهنگ اسلامی در زمان خلافت را بررسی نمایید؟

جواب12-ارزش ها، هنجارها و رفتارهای جاهلی در عصر نبوی تا سال هشتم هجری، یعنی تا فتح مکه، در برابر اسلام مقاومت آشکار کرده بود و از آن پس، در پوشش نفاق خزیده بود. این ارزش ها در دوران خلافت، به تدریج اقتدار جامعه اسلامی را در چارچوب مناسبات قبیله ای و عشیره ای سازمان بخشید، اما عقاید و ارزش های جهانی اسلام، فارغ از عملکرد قدرت های سیاسی و با تلاش و کوشش عالمان مسلمان، از مرزهای جغرافیایی و سیاسی جوامع مختلف عبور کرد و بر قدرت های سیاسی که در این مناطق حضور داشتند، تأثیر گذاشت.

13-چگونه عقاید و ارزش های جهانی اسلام از مرزهای جغرافیایی و سیاسی جوامع مختلف عبور کرد و بر قدرت های سیاسی که در این مناطق حضور داشتند، تأثیر گذاشت؟

جواب13-فرهنگ اسلامی، به دلیل قدرت و عمق معرفتی خود، گرو ه های مهاجم بیگانه را نیز درون خود، هضم و جذب می کرد و دست کم آنان را ناگزیر می ساخت تا برای استمرار و بقای خود از پوشش مفاهیم و ارزش های دینی استفاده کنند.

14-چه عواملی مانع از آن می شد تا ظرفیت های فرهنگ اسلامی و ارزش های اجتماعی آن به طور کامل آشکار شود؟

جواب14- غلبه قدرت هایی مانند سلجوقیان، خوارزمشاهیان، مغولان، عثمانی و ... که درچارچوب عادات تاریخی و فرهنگ قومی و قبیله ا ی رفتار می کردند نیز مانع از آن می شد تا ظرفیت های فرهنگ اسلامی و ارزش های اجتماعی آن به طور کامل آشکار شود.

15-استعمار غربی چه تأثیری بر فرهنگ اسلامی گذاشته است؟

جواب15-دولت های استعماری غربی، بخش های مختلف جوامع اسلامی را تحت نفوذ و سلطه سیاسی خود درآوردند و قدرت نظامی و صنعتی آنان بیشتر رجال سیاسی و دولت مردان جوامع اسلامی را مقهور خود ساخت.

16-  فرهنگ اسلامی چگونه با استعمار غرب مواجه شد؟

جواب16-قدرت سیاسی جوامع اسلامی که تا قبل از استعمار، بیشتر ریشه در مناسبات قومی و قبیله ا ی داشت، در دوران  استعمار، از طریق سازش با دولت های غربی، با قدرت استعمارگران پیوند خورد و این مسئله سبب شد تا استبداد ایلی و قومی به صورت استبداد استعماری درآید.

17- تفاوت راهبردی استبداد تاریخی  قومی با استبداد استعماری را بیان کنید؟

جواب17-تفاوت راهبردی استبداد تاریخی  قومی با استبداد استعماری در این است که استبداد قومی به رغم هویت غیر اسلامی خود  به دلیل اینکه عقبه ای خارج از جغرافیای جهان اسلام نداشت  از رویارویی مستقیم با حضور قوی و توانمند فرهنگ اسلامی دوری می گزیدو تلاش می کرد با رعایت ظواهر اسلامی، پوشش دینی خود را حفظ کند، امّا استبداد استعماری به دلیل اینکه در سایه قدرت و سلطه جهان غرب عمل می کند، در جهت گسترش نیازهای اقتصادی و فرهنگی جهان غرب، چاره ای جز حذف مظاهر فرهنگ اسلامی ندارد.

18-چگونگی شکل گیری عصر بیداری اسلامی را بیان کنید؟

جواب18-در مقابل نفوذ و سلطه فرهنگ غرب، مقاومت هایی شکل گرفت که ریشه در فرهنگ اسلامی داشت. متفکران جهان اسلام، خطرات سلطه فرهنگ غرب و فراموشی فرهنگ و هویت اسلامی را گوشزد کردند.

19-نقش انقلاب اسلامی در گسترش فرهنگ جهانی اسلام چیست؟

جواب19-انقلاب اسلامی ایران، نقطه عطفی در بازگشت به فرهنگ اسلامی در جهان اسلام است.بسیاری از نخبگان کشورهای اسلامی تا قبل از انقلاب اسلامی ایران، برای مقابله با سلطه استعمار، از مکاتب و روش های غربی نظیر ناسیونالیسم  ملّی گرایی  یا مارکسیسم استفاده می کردند. این مکاتب علاوه بر اینکه وحدت امت اسلامی را مخدوش می ساختند،مورد حمایت مردمی که در دامان فرهنگ اسلام تربیت یافته بودند نیز قرار نمیگرفتند.امت اسلامی با الهام از انقلاب اسلامی و بازگشت به سوی هویت الهی خود مرحله نوینی را در گسترش فرهنگ جهانی اسلام رقم می زند.